Design bez plastiku. Co zamiast?

• Radosław Buczkowski, head of design, CEE: To co sprawiło, że plastik stał się toksyczny, to nie tworzywo samo w sobie, a zachowanie człowieka.
• Jadwiga Husarska-Sobina, projektantka, Husarska Design: To moment dużej odpowiedzialności. Musimy zapłacić za szkody, jakie sprawiliśmy naszej planecie i naszym dzieciom.
• Alicja Korbut, projektantka, Salak Studio: W naszej pracowni zależy nam na tym, aby nie tworzyć mebli na sezon, a na lata.
• Piotr Kuczkowski, Wydział Architektury Wnętrz Wzornictwa i Scenografii, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu: Człowiek jest stworzony po to, aby kreować i analizować. Teraz niejako musimy zaprzestać tej kreacji.
• Dominika Kulczyńska, projektantka, Zakwas Studio: Moją wizją utopijną jest to, aby wykorzystać ten plastik, który już powstał. Dokładnie tak jak zasób kopalny.
• Joanna Leciejewska, projektantka, Joa-Projekt: To ludzka chciwość sprawiła, że mamy dziś potworny problem z zanieczyszczeniem spowodowanym tworzywami sztucznymi.
• Jacek Ryń, projektant, Jacek Ryń Studio: Często ani druk 3D, ani bioplastik nie są tą właściwą odpowiedzią.
• Tomasz Pągowski, współzałożyciel Pągowski Studio: Widzę wielkie nadzieje w pokoleniu Z.

Biodegradowalne polimery, naturalne surowce, materiały z odzysku – rynek materiałów zastępczych za plastik sukcesywnie się poszerza. Czy w najbliższych latach pojawią się kolejne nowe surowce? Co nas czeka w kontekście zmian konsumenckich?

 To moment dużej odpowiedzialności. Musimy zapłacić za szkody, jakie sprawiliśmy naszej planecie i naszym dzieciom. Dziś jednego dnia sprzedaje się więcej iPhone’ów niż rodzi dzieci, a co sekundę ubywa 3 ha lasów na świecie. To zatrważające dane – mówi Jadwiga Husarska-Sobina, projektantka, Husarska Design.

Nie taki diabeł straszny

Plastik bardzo często nazywamy czystym złem.

- O ile sofę czy samochód można sobie wyobrazić bez tego tworzywa, o tyle tomograf komputerowy czy sztuczne serce już niekoniecznie – mówi Radosław Buczkowski, head of design, CEE.

Jak dodaje, to tak jak z dynamitem – sam materiał nie jest zły. - Złe jest to, co ludzie z nim uczynili. To co sprawiło, że plastik stał się toksyczny, to nie tworzywo samo w sobie, a zachowanie człowieka. Pytanie powinno brzmieć: jak zmienić nasze przyzwyczajenia? - zastanawia się.

Radosław Buczkowski, head of design, CEE, fot. PTWP

Eksperci odszukali w historii wiele analogii związanych ze złym zastosowaniem danego przedmiotu.

- Podobnie jest dziś z silnikami elektrycznymi w samochodach. Spalinowe nagle stały się złe. Sytuacja jest o wiele bardziej skomplikowana. Tworzywa sztuczne nie są w pełnym zakresie do wykluczenia. Duża praca przed nami polegająca na tym, aby je racjonalnie wykorzystywać – dodaje Piotr Kuczkowski, prodziekan, Wydział Architektury Wnętrz Wzornictwa i Scenografii, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu.

Piotr Kuczkowski, prodziekan, Wydział Architektury Wnętrz Wzornictwa i Scenografii, Akademia Sztuk Pięknych we Wrocławiu, fot. PTWP

Joanna Leciejewska uważa, że tworzywa sztuczne poniekąd uratowały nam życie, gdyż dają nam sterylność. To ludzka chciwość sprawiła, że mamy dziś potworny problem z zanieczyszczeniem spowodowanym tworzywami sztucznymi. - Zadaniem projektanta jest ulepszanie świata. Niestety tym światem rządzi pieniądz, to brutalna prawda. Stąd też taka walka z wiatrakami – mówi projektantka Joa-Projekt.

Joanna Leciejewska, projektantka, Joa-Projekt, fot. PTWP

Czas próby

Według panelistów sesji "Design bez plastiku" jest miejsce dla wszystkich technologii i tworzyw. Wszystko zależy ich adekwatności i tego, gdzie je zastosujemy.

Jeśli przeanalizujemy cały łańcuch - od produkcji, przez użytkowanie, aż po grób, możemy dojść do zaskakujących wniosków. Ani druk 3D, ani bioplastik nie są właściwą odpowiedzią – mówi Jacek Ryń, projektant produktu, ASP Gdańsk, Jacek Ryń Studio.

Jacek Ryń, projektant produktu, ASP Gdańsk, Jacek Ryń Studio, fot. PTWP

Husarska Design Studio od ponad roku pracuje nad nowym materiałem z konopi, który ma być alternatywą dla drewna.

- To niezwykle intensywny proces, który jest bardzo wymagający pod każdym względem. Czas pokaże, czy zostanie on wdrożony w życie. Często spotykam niezwykle obiecujące materiały. Problem polega na tym, aby dobrze wdrożyć i skomercjalizować to rozwiązanie. To wymaga ogromnych pokładów finansowych, czasowych i interdyscyplinarnego zespołu. Tylko w ten sposób może powstać innowacja. Niezwykle ważne jest wdrażanie studentów w ten proces, oni mają świetne pomysły - zdradza Jadwiga Husarska-Sobina.

Jadwiga Husarska-Sobina, projektantka, Husarska Design, fot. PTWP

Eksperci nie mają złudzeń co do tego, że wszyscy stoimy przed dużym wyzwaniem, które poniekąd jest sprzeczne z ludzką naturą .-  Człowiek jest stworzony po to, aby kreować i analizować. Teraz niejako musimy zaprzestać tej kreacji. Czy potrzebujemy kolejnych krzeseł? Teraz trzeba użyć kolejne pokolenia zaprzestania konsumpcjonizmu, a naprawiania przedmiotów - mówi Piotr Kuczkowski.

Dominika Kulczyńska, projektantka, Zakwas Studio, fot. PTWP

Moją wizją utopijną jest to, aby wykorzystać plastik, który już powstał. Dokładnie tak jak zasób kopalny - mówi Dominika Kulczyńska, projektantka, Zakwas Studio.

Coś więcej niż moda

Jak zauważają eksperci, wśród przedsiębiorców, producentów i użytkowników w ostatnich latach zaszły ogromne świadomościowe zmiany. - Widzę ogromną szansę w młodym pokoleniu, które lubi mówić „sprawdzam” – mówi Jadwiga Husarska-Sobina.

To "sprawdzam" niejednokrotnie polega na przyjrzeniu się, jak powstaje dany przedmiot i jak długo on może służyć.

- W naszej pracowni zależy nam na tym, aby nie tworzyć mebli na sezon, a na lata. Nie podążamy ślepo za trendami i sezonowymi modami – mówi Alicja Korbut, założycielka, główna projektantka, Salak Studio.

Alicja Korbut, założycielka, główna projektantka, Salak Studio, fot. PTWP

Moda na ekologię niekoniecznie jest czymś dobrym.

- Moda szybko się kończy i pojawia się kontra do niej. Ekologia nie może być modą, ale postawą – mówi Dominika Kulczyńska, projektantka, Zakwas Studio.

Tomasz Pągowski, współzałożyciel Pągowski Studio, fot. PTWP